به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دكتر مسعود ناظمیه فوق تخصص ریه و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز گفت: در هواي آلوده بيشترين دستگاه بدن كه آسيب مي بيند، دستگاه تنفس است چرا كه ريه بطور مستقيم و بدون سيستم دفاعي با هواي محيط ارتباط دارد.
وی ادامه داد: در روزهاي گرم سال زمين گرماي آفتاب را جذب مي كند و سپس به هواي مجاور خود منتقل مي كند، هواي مجاور زمين گرم و سبك مي شود و بالا مي رود و هواي قسمتهاي بالاي جو كه سرد و سنگين است و فاقد آلودگي است، جاي آن را مي گيرد و بدين صورت همراه هواي تميز در مجاورت زمين قرار دارد و در فصول سرد خاك سرد است و نمي تواند هواي مجاور را گرم كند و لذا همواره هواي آلوده در قسمتهاي پايين قرار دارد به اين پديده، وارونگي می گویند.
به گفته دانشيار دانشگاه علوم پزشكي تبريز، ميزان اثرات منفي آلودگي هوا به پارامترهاي مختلفي همچون نوع ماده آلاينده، غلظت آن، مدت زمان تماس انسان با آن و شرايط آب و هوايي بستگي دارد و تماس هاي كوتاه مدت با غلظت بالا منجر به اثرات سريع و مقطعي مي شود اما تماس هاي بلند مدت حتي با غلظت هاي پايين مي تواند منجر به آسيب جدي به دستگاه تنفس و ساير اعضاي بدن می شود.
دكتر ناظميه با بيان اينكه روزهاي پرشمار آلودگي هوا به دستگاه تنفسي شهروندان آسيب مي زند خاطر نشان كرد: آلودگي هواي كلان شهرها بيشتر به دليل ذرات معلق و گازهاي سمي موجود در هواست و ذرات معلق بزرگ به همراه دي اكسيد گوگرد SO2 مي تواند علائم راههاي هوايي فوقاني را ايجاد كند كه اين علايم شامل سرفه، سوزش چشم و گلو است كه با ماسك هاي معمولي مي توان از عوارض منفي ذرات معلق بزرگ را تا حدي كاست.
وی ادامه داد: آنچه بيش از همه به ريه آسيب مي رساند،‌ ذرات معلق كوچك هستند چرا كه اين ذرات به راههاي هوايي تحتاني مي رسند و در آنجا يا جذب ميشوند يا رسوب مي كنند و ذرات معلق كوچك ممكن است با ماسكهاي معمولي گرفته نشوند.
دکتر ناظمیه با بیان اینکه آلودگي هوا را مي توان با كاهش استفاده از سوخت هاي فسيلي مثل گاز، بنزين، مازوت، گسترش ناوگان حمل و نقل عمومي و كاستن از ضرورت استفاده از خودروهاي شخصي و نيز ترويج فرهنگ استفاده از دوچرخه و فراهم نمودن شرايط آن يعني ايجاد مسير اختصاصي براي دوچرخه، كاهش داد توصیه کرد: در مواقعي كه آلودگي هوا از سطح مجاز بالا مي رود همشهريان عزيز بخصوص افراد پرخطر مثل كودكان، افراد مسن، زنان باردار و بيماراني كه از قبل بيماري تنفسي دارند، بهتر است براي كارهاي غيرضروري از منزل خارج نشوند و در صورت ضرورت از ماسك استفاده كنند و هر گونه فعاليت ورزشي بعلت افزايش نياز به تنفس موجب افزايش ورود آلاينده ها به ريه و تشديد عوارض آلودگي هوا می شود.
وی اظهار داشت: آنچه مهم است اين است كه نقش دولت ها و نهادهاي دولتي در كاهش آلودگي هوا بيشتر است و مردم فقط مي توانند با كاهش استفاده از خودروي شخصي به اين امر كمك كنند كه خود اين امر بعلت نبودن ناوگان حمل و نقل عمومي مناسب و گسترده مشكل و يا غير ممكن است و در نهايت آنچه مردم مي توانند براي كاهش عوارض آلودگي هوا انجام دهند، اجتناب از حضور غير ضروري در سطح شهر است و استفاده از مواد غذايي خاص در اين مورد نقش زيادي ندارد ولي استفاده از موادي كه آنتي اكسيدان دارند بخصوص ميوه و سبزيجات توصيه مي شود.
شایان ذکر است: بیست و نهم دی ماه "روز ملی هوای پاک "با شعار هفته هوای پاک در سال جاری «عزم ملی برای هوای پاک با انرژی تجدید پذیر» تعیین شده است.
در ایران نیز بحران آلودگی هوا در تهران و سایر کلانشهر‌ها مسؤولان را بر آن داشت تا به منظور ایجاد حساسیت در بین اقشار مختلف جامعه، از سال ۱۳۷۴ روز ۲۹ دی ماه را به عنوان روز ملی هوای پاک اعلام کند که البته با توجه به اهمیت موضوع سازمان حفاظت محیط زیست یک هفته (از ۲۹ دی ماه به مدت یک هفته) را به عنوان هفته هوای پاک اعلام می‌کند.