عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز، بمناسبت روز جهانی تیروئید گفت: براساس گزارشهای سازمان بهداشت جهانی، کشور ایران در وضعیت کفایت ید قرار دارد و یکی از کشورهای موفق منطقه در زمینه پیشگیری از کمبود ید است.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دکتر سویل غفارزاده فوق تخصص غدد، بمناسبت روز جهانی تیروئید گفت: غده تیروئید، غدهای کوچک، مهم و پروانهای شکل در جلوی گردن است که با ترشح هورمونهای تیروکسین (T4) و ترییدوتیرونین (T3)، نقش تعیینکنندهای در تنظیم متابولیسم، سلامت قلب، عملکرد اعصاب، رشد و تکامل بدن و تولید انرژی ایفا میکند. اختلالات عملکرد تیروئید از شایعترین بیماریهای غدد در کشور و جهان به شمار میروند که به دو دسته کمکاری تیروئید و پرکاری تیروئید تقسیم میشوند و کمکاری تیروئید زمانی رخ میدهد که این غده هورمون کافی تولید نمیکند و پرکاری تیروئید زمانی است که ترشح هورمونها بیش از حد طبیعی میشود.
وی افزود: شیوع جهانی کمکاری تیروئید در جمعیت عمومی حدود 1 تا 2 درصد است که با افزایش سن تا 7% افزایش می یابد و پرکاری حدود .0.2 تا 1.2 درصد گزارش شده است. در جمعیت بزرگسال کشور شیوع کمکاری تیروئید، شامل موارد آشکار و تحت بالینی، حدود ۹.۵ درصد گزارش شده و پرکاری تیروئید در حدود ۰.۳ تا ۰.۴ درصد برآورد شده است که در زنان شیوع بیشتری دارد.
دکتر غفارزاده ادامه داد: ایران یکی از کشورهای موفق منطقه در زمینه پیشگیری از کمبود ید است از دهه ۷۰ شمسی با اجرای طرح ملی یددار کردن نمک، امروز اغلب خانوارهای ایرانی از نمک یددار استفاده میکنند و براساس گزارشهای سازمان بهداشت جهانی، کشور ما در وضعیت کفایت ید قرار دارد. این درحالی است که بسیاری از کشورهای منطقه همچنان با کمبود ید و عوارض ناشی از آن مواجه هستند. لذا کم کاری تیرویید به علت خود ایمن (هاشیموتو)شایع ترین علت کم کاری تیروئید در ایران است.
وی از جمله موفقترین برنامههای سلامت در ایران، را غربالگری کشوری کمکاری مادرزادی تیروئید در نوزادان دانست که از سال ۱۳۸۴ در کشور آغاز شده و هماکنون با پوشش بالای ۹۸ درصدی در سراسر ایران در حال اجراست و در این طرح، روز سوم تا پنجم تولد نوزادان، نمونه خون از پاشنه پا گرفته شده و از نظر کمکاری مادرزادی تیروئید بررسی میشوند. عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز افزود: این بیماری در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع میتواند منجر به عقبماندگی ذهنی و اختلالات رشد کودک شود و اجرای این برنامه در کشور نقش مؤثری در کاهش عقبماندگیهای ناشی از این بیماری داشته و ایران را در این زمینه در جایگاه بسیار مطلوب منطقه و جهان قرار داده است.
دکتر غفارزاده گفت: علائم کمکاری تیروئید شامل خستگی مفرط، افزایش وزن، یبوست، خشکی پوست، ریزش مو، عدم تحمل سرما و افسردگی است و در مقابل، پرکاری تیروئید با کاهش وزن، تپش قلب، تعریق زیاد، لرزش دستها، اضطراب، بیخوابی و اسهال همراه است.
وی ادامه داد: تشخیص این بیماریها با انجام آزمایشهای ساده خون و در برخی موارد سونوگرافی و اسکن تیروئید امکانپذیر است.
فوق تخصص غدد افزود: با بیان اینکه در درمان کمکاری تیروئید، مصرف داروی لووتیروکسین به صورت منظم و مطابق تجویز پزشک، درمان استاندارد و مؤثر است.
وی گفت: درمان پرکاری تیروئید نیز شامل داروهای ضد تیروئید، ید رادیواکتیو و در برخی موارد جراحی خواهد بود.در کنار درمان دارویی، دوری از استرس و ترک سیگار خصوصا در کنترل پرکاری تیرویید کمک کننده خواهد بود و در نهایت با توجه به شیوع بالای کمکاری تیروئید بهویژه نوع تحت بالینی در کشور، توصیه میشود افراد بزرگسال در صورت علایم ذکر شده همچنین خانم های باردار یا با قصد بارداری در صورت وجود گواتر و وجود سابقه فامیلی مثبت جهت بررسی عملکرد تیرویید به پزشک متخصص مراجعه کنند و مراقبت از سلامت تیروئید، گامی مؤثر در حفظ کیفیت زندگی و پیشگیری از عوارض متابولیک و قلبی-عروقی خواهد بود.