به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تبریز، در راستای ارتقاء چشمگیر آمادگی و توانمندی تیم‌های واکنش سریع در مواجهه با حوادث پیچیده CBRNE (شیمیایی، بیولوژیکی، رادیولوژیکی، هسته‌ای و مواد منفجره)، دانشگاه علوم پزشکی تبریز میزبان کارگاه آموزشی تخصصی پدافند غیرعامل زیستی بود.
این رویداد مهم که با حضور مدرسان برجسته کشوری از کمیته پدافند غیرعامل وزارت بهداشت برگزار شد، در تاریخ یکشنبه، سی‌ام شهریور ماه 1404 در سالن کنفرانس بیمارستان طالقانی تبریز، بستری برای به‌روزرسانی دانش و به اشتراک گذاری تجربیات ارزشمند تیم‌های HAZMAT (مدیریت حوادث شیمیایی خطرناک) و DMAT (تیم واکنش سریع) فراهم آورد.
در این کارگاه، نمایندگان تیم‌های تخصصی از بیمارستان‌های سینا، امام رضا، طالقانی و همچنین مرکز اورژانس پیش‌بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکی تبریز گرد هم آمدند. هدف اصلی این گردهمایی، ارتقاء سطح پاسخگویی، امدادرسانی مؤثر و آمادگی حداکثری در شرایط بحرانی و اضطراری، افزایش ایمنی و تاب آوری جامعه در برابر حوادث شیمیایی و زیستی از جمله سناریوهای جنگی، عنوان شد.
افزایش جهانی مواد شیمیایی و اهمیت پدافند غیرعامل
دکتر پریسا حسنی، جانشین رئیس کمیته پدافند غیرعامل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ضمن تشریح وظایف، اهداف و اهمیت حیاتی پدافند غیرعامل در مقابله با تهدیدات شیمیایی، به روند رو به افزایش تولید و استفاده از مواد شیمیایی در سراسر جهان اشاره کرد. وی با استناد به تخمین سازمان جهانی بهداشت، تأکید کرد که 24 درصد از مرگ و میرهای جهانی ریشه در عوامل محیطی قابل تغییر، از جمله مواجهه با مواد شیمیایی سمی دارد.
دکتر حسنی همچنین به تفصیل به مکانیسم‌های آسیب‌زا در حوادث شیمیایی، پیامدهای ناگوار این حوادث، سناریوهای محتمل، ارزیابی صحنه حادثه، چالش‌ها و موانع ارائه خدمات سلامت، و شناسایی مواد خطرناک پرداخت. وی نکات کلیدی در زمینه محدود کردن مواجهه، مناطق کنترل حادثه، محافظت تنفسی، و اهمیت انتشار اطلاعات دقیق و مشاوره به عموم، رسانه‌ها و امدادگران را تشریح کرد و بر لزوم ایجاد منطقه پاکسازی بیمارستانی تأکید نمود.
وی در جمع‌بندی سخنان خود خاطرنشان کرد: “حوادث شیمیایی می‌توانند اشکال گوناگونی داشته باشند که هر یک نیازمند پاسخ‌های خاص و منحصربه‌فردی هستند. درک عمیق از مکانیسم‌های آسیب و انواع سناریوهای حوادث، نقش بسزایی در بهبود آمادگی و پاسخ مؤثر به این بحران‌ها ایفا می‌کند.
 دکتر حسنی همچنین افزود که در حوادث شیمیایی، مقوله‌های پیشگیری و مدیریت زمان، از مهمترین اصول در مواجهه با رویدادهای طبیعی و انسان‌ساز به شمار می‌روند.
تخلیه و رفع آلودگی؛ اولین گام در حوادث شیمیایی
در ادامه، دکتر شهریار خاطری، از اساتید برجسته دانشگاه بقیة‌الله و مدرس کشوری در حوزه پدافند شیمیایی، با تأکید بر اینکه “اقدام اولیه در حوادث شیمیایی، تخلیه و رفع آلودگی است”، به تشریح جزئیات حوادث HAZMAT در تاسیسات پرداخت. او با ارائه مثالی از حوادث تاسیساتی، بیان کرد که اغلب این رویدادها در تاسیسات ثابت رخ می‌دهند و غالباً عامل اصلی، یک ماده شیمیایی است. وی افزود: در بسیاری از این حوادث، تلفات بیشتری در میان کارکنان تاسیسات مشاهده می‌شود.
دکتر خاطری با اشاره به اینکه در حوادث تاسیساتی، حدود 5 درصد از تلفات مربوط به امدادگران است و بیشترین علت مرگ، تروما و سپس سوختگی است، بر اهمیت “خودمراقبتی و حفظ سلامتی” امدادگران در حوادث شیمیایی تأکید کرد. وی همچنین اشاره داشت که در حوادث HAZMAT ناشی از حمل و نقل، تروما عامل اصلی مرگ و میر است، در حالی که در حوادث تاسیسات ثابت، نیمی از موارد مرگ به دلیل تروما است. آمونیاک، هیدروژن کلراید و کودهای نیتروژنه، از جمله عوامل شیمیایی هستند که بیشترین تعداد تلفات را به همراه داشته‌اند.
این مدرس کشوری در بخش دیگری از سخنان خود به تقسیم‌بندی عوامل شیمیایی خطرناک، عوامل اعصاب و سموم، مکانیسم‌های سمیت عوامل اعصاب، تشخیص بالینی مصدومیت با این عوامل، درمان مصدومان با عوامل اعصاب، درمان بیمارستانی مصدومان خردل و همچنین مصدومیت با عوامل خونی و سایر موارد حیاتی پرداخت و توضیحات جامعی را برای حاضران ارائه کرد.
گفتنی است: امیدواریم با برگزاری این جلسات و کارگاه های آموزشی بستر مناسبی برای تبادل دانش و تجربیات عملی میان متخصصان فراهم آمده و شاهد بهبود مستمر در رویه‌های عملیاتی و شاهد ارتقاء مستمر سطح آمادگی و توانمندی تیم‌های تخصصی در مقابله با تهدیدات نوین و پیچیده باشیم.
 بازدید میدانی مدرسان کشوری از مراکز اورژانس و بیمارستان‌ها
شایان ذکر است، پیش از برگزاری این کارگاه، مدرسان کشوری کمیته پدافند غیرعامل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در روز شنبه بیست و نهم شهریور ماه 1404، از مراکز اورژانس پیش‌بیمارستانی و مدیریت حوادث، و همچنین بیمارستان‌های سینا و طالقانی بازدید میدانی به عمل آوردند. این بازدیدها با هماهنگی و همراهی کارشناسان اداره پدافند غیرعامل دانشگاه علوم پزشکی تبریز صورت گرفت تا زمینه‌های همکاری و ارتقاء سطح آمادگی‌ها از نزدیک مورد بررسی قرار گیرد.

جهت مشاهده تصاویر کلیک کنید.